تاثیر برجام بر روابط ایران و آمریکا از منظر خود و دیگری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 روابط بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران

2 دانشیار روابط بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه خوارزمی، تهران

3 کارشناسی ارشد علوم سیاسی از دانشگاه خوارزمی

چکیده

ایران و آمریکا در دهه‏های‌گذشته روابط پر‌فراز و نشیبی، از هم‏پیمانی استراتژیک در قبل از انقلاب اسلامی تا روابط خصمانه طولانی در سال‏های بعد از انقلاب اسلامی داشته‏اند. مذاکرات ایران و 5+1 بر سر برنامه هسته‏ای ایران نقطه عطفی در روابط دو ‌کشور بود؛ چرا که بعد از سال‏ها روابط خصمانه، دو طرف بر سر میز مذاکره نشسته و تلاش‌کردند مشکلاتشان را از طریق دیپلماتیک حل و فصل‌کنند. این مذاکرات از سال 1392 به طور جدی‏تر دنبال و در سال 1394 منتهی به امضای توافقی به نام برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) گردید. در این پژوهش به دنبال پاسخ به این پرسش هستیم که برجام به عنوان یک سوژه چه تأثیری بر روابط ایران و آمریکا داشته است؟ در پاسخ به این پرسش به آزمون این فرضیه می‏پردازیم‌که تثبیت جایگاه آمریکا به عنوان "دیگری" در متن برجام، منجر به تخریب‏پذیر شدن آن و افزایش خصومت در روابط میان ایران و آمریکا شده است. داده‏های پژوهش از طریق کتابخانه‏ای و اسنادی گردآوری ‏شده و برای آزمون فرضیه از روش تحلیل گفتمان انتقادی با تکنیک‏های ساختارشکنی و تفاوت دریدا برای تحلیل رابطه خود و دیگری استفاده می‏کنیم و ارتباط خود (ایران) و دیگری (آمریکا) را در قالب سوژه (برجام) مورد بررسی و تحلیل قرار می‏دهیم. نتایج و یافته‏های پژوهش نشان می‏دهند چگونه عنصر دیگری هویتش را در خلال مذاکرات و همچنین در متن برجام تثبیت کرده و به فروپاشی آن انجامیده است.

کلیدواژه‌ها